Kostka betonowa / Skąd wykwity?
Jako że nas również niepokoją sporadyczne wykwity postanowiliśmy dowiedzieć się więcej. Poprosiliśmy o opinię Laboratorium materiałów budowlanych BARG Betontechnik GmbH.
W odpowiedzi otrzymaliśmy od Dyrektora Laboratorium inż Cezarego Krasowskiego list.
"Powstawanie wykwitów na powierzchni barwionych betonów jest procesem naturalnym, wynikającym z procesów chemicznych i fizycznych, zachodzących w trakcie dojrzewania betonu i w zetknięciu z naturalnymi czynnikami chemicznymi i fizycznymi w otoczeniu. Intensywność powstawania i ilość wykwitów zależy przede wszystkim od składu chemicznego cementu, sposobu projektowania betonu, przebiegu mieszania składników, sposobu i warunków formowania oraz dojrzewania betonu, jego wieku, jak również agresywności czynników środowiskowych, czyli warunków eksploatacji. Zjawisko występowania wykwitów nie ogranicza się jedynie do betonu lub zaprawy, a więc do zaczynu cementowego, ale spotykane jest ono także przy wyrobach ceramicznych ściennych i dachówce. Dotyczy ono głównie materiałów porowatych, a więc takich, w których możliwe są procesy transportu masy, a przede wszystkim cieczy, będącej roztworem różnych związków. Transport wspomnianych związków odbywa się w kierunku od wewnątrz do powierzchni materiału, gdzie zachodzi odparowanie wody i krystalizacja substancji w niej rozpuszczonej. W przypadku powierzchni betonu zachodzą procesy wywołane oddziaływaniem składników gazowych zawartych w powietrzu oraz w deszczu, głównie dwutlenku węgla, wywołującego karbonatyzację wodorotlenku wapnia, która prowadzi do powstania nierozpuszczalnego węglanu wapnia, stanowiącego podstawowy składnik wykwitów na powierzchni betonu. Dłuższe oddziaływanie czynników atmosferycznych - wody oraz dwutlenku węgla na beton powoduje swoistego rodzaju reakcję samooczyszczania powierzchni betonowej z wykwitów. Proces ten charakteryzuje się stosunkowo wolnym przebiegiem - trwa 2 do 3 lat.
W technologii produkcji kostki brukowej, wytwarzanej z mieszanki betonowej wibroprasowanej, stosowane są zabiegi mające na celu zmniejszenie tendencji powstawania wykwitów, jak stosowanie umiarkowanej ilości zaczynu cementowego o niskim wskaźniku wodno-cementowym, pozwalającego na uzyskanie betonu maksymalnie szczelnego, o możliwie niskiej porowatości technologicznej oraz używanie mieszanek hydrofobizujących wgłębnie. Jakkolwiek zjawisko powstawania wykwitów jest szczególnie niepożądane, możliwość jego występowania leży w naturze materiału, jakim jest beton cementowy. Zjawisko to nie stanowi praktycznie zagrożenia dla trwałości betonu"
Poszukując dalej wiedzy w tym zakresie dotarliśmy do zasobów Wydawnictw Politechniki Krakowskiej i artykułu Dr inż. Grzegorza Łoja, który zupełnie rozwiał nasze wątpliwości.
(Dokument źródłowy https://suw.biblos.pk.edu.pl/resources/i5/i0/i3/r503/LojG_BetonowaKostka.pdf)
W treści swojego artykułu Dr inż. Grzegorz Łoj podaje:
"…Jak zatem widać jest to zjawisko jak najbardziej naturalne dla technologii betonu i pomimo że wpływa czasowo na estetykę nawierzchni, nie ma w zasadzie negatywnego wpływu na trwałość elementów brukowych. Dlatego też nie zostało ono uznane, przez twórców norm europejskich, za istotne dla jakości wyrobów brukowych..."
"... Wśród znanych sposobów ograniczania wykwitów są również te stosowane po ułożeniu nawierzchni z kostki brukowej. Zaliczyć do nich można różnego rodzaju preparaty chemiczne, które wnikając w strukturę betonu, powodują hydrofobizację powierzchni porów kapilarnych i co za tym idzie zmniejszenia sił podciągania wody.... Jeśli popatrzymy na nasze miasta, to zauważymy, że wykwity nie są widoczne na chodnikach. Nie oznacza to, że te powierzchnie są wykonane z materiałów innych niż np. podjazd w domku jednorodzinnym czy ścieżka w ogrodzie. Mamy tutaj do czynienia z naturalnym zjawiskiem ścierania wykwitów przez czynniki ruchome (podeszwy butów, koła samochodów i znajdujący się między nimi a nawierzchnią piasek i kurz). Wykorzystując to naturalne zjawisko, wykwity mogą być łatwo usuwane przez np. delikatne piaskowanie. Znając chemizm węglanu wapnia, a zwłaszcza jego podatność na reakcje z kwasami, można zastosować również zmywanie wykwitów bardzo rozcieńczonymi kwasami, o takim stężeniu, aby nie spowodować destrukcji betonu. Nadmienić jeszcze należy, że w handlu znaleźć można wiele produktów właśnie do usuwania wykwitów..."
